امواج الیوت چیست؟

نظریه موج الیوت روشی برای تجزیه و تحلیل بازار است و بر این ایده مبتنی است که بازار همان نوع الگوها را که در بازه زمانی طولانی‌تر (درجه بالاتر) انجام می‌دهد، در بازه زمانی کوچکتر (درجه کمتر) تشکیل می‌دهد. این الگوها سرنخ‌هایی را در مورد آنچه ممکن است در آینده در بازار اتفاق بیفتد ارائه می‌دهند. بر اساس این تئوری، حرکات بازار از همان نوع الگوها پیروی می‌کند و بستگی به این ندارد که چه بازه زمانی را تحلیل می‌کنید. 

این نظریه توسط رالف نلسون الیوت در دهه 1930 ارائه شد و توسط رابرت پرچتر در دهه 1970 محبوبیت یافت. این نظریه ادعا می‌کند که رفتار جمعیت، الگوها و روندهایی را ایجاد می‌کند که در بازارها می‌بینیم. الگوی موج، همانطور که توسط الیوت تعریف شده است، تجلی فیزیکی روانشناسی توده جمعیت، در جهان ما است. این الگوها نه تنها در بازارها بلکه در هر جایی که انسان‌ها به طور انبوه تصمیم می‌گیرند ظاهر می‌شوند. مثال‌هایی از این دست عبارتند از: قیمت مسکن، روند مد یا تعداد افرادی که هر روز مترو را انتخاب می‌کنند.

در این مقاله به معرفی قواعد تشکیل موج و الگوهای مختلفی که در نظریه امواج الیوت دیده می‌شود، می‌پردازیم. در پایان این مقاله، باید درک خوبی از نحوه تشکیل موج الیوت داشته باشید و بتوانید تجزیه و تحلیل امواج الیوت را بر روی نمودارها شکل دهید. با این حال، به خاطر داشته باشید که به کارگیری تئوری امواج الیوت نیاز به تمرین دارد.

الگوی پایه

امواج انگیزشی

بخش اول یک الگوی ایده‌آل موج الیوت ، موج انگیزشی است، منظور در این‌جا موجی است که همیشه در جهت روند یک درجه بزرگتر پیش می‌رود. همانطور که در نمودار بالا نشان داده شده است، این موج به پنج موج کوچکتر تقسیم می‌شود که با برچسب های 1، 2، 3، 4 و 5 مشخص شده‌اند. در موج انگیزشی، دو نوع موج فرعی کوچکتر وجود دارد: موج‌های انگیزشی و موج‌های اصلاحی. هر کدام در ادامه این مقاله توضیح داده خواهند شد.

در نمودار واضح است که سه تا از این امواج فرعی در جهت روند بزرگتر پیشروی می‌کنند (امواج 1، 3 و 5) و دو تای آنها قیمت را تصحیح می‌کنند،  یعنی به سمت پایین حرکت می‌کنند (2 و 4). امواج 1، 3 و 5 در موج انگیزشی، معمولاً خودشان به نوعی امواج انگیزشی هستند، به این دلیل که در همان جهت روند یک درجه بزرگتر حرکت می‌کنند. امواج 2 و 4 امواج فرعی "اصلاح کننده" هستند که در جهت مخالف روند بزرگتر حرکت می‌کنند. موج انگیزشی تمایل دارد با سهولت نسبی در جهت روند بزرگتر حرکت کند. در نتیجه تشخیص و تفسیر آن آسان است.

سه قانون برای تشکیل موج انگیزشی وجود دارد که باید رعایت شود:

• موج 2 همیشه کمتر از 100 درصد موج 1 را باز می‌گرداند (پس می دهد).
• موج 4 همیشه کمتر از 100 درصد از موج 3 را دنبال می‌کند.
• موج 3 همیشه فراتر از پایان موج 1 حرکت می‌کند و هرگز کوتاه‌ترین موج نیست.

اگر امواج فرعی انگیزشی را هر کدام دارای پنج موج و امواج فرعی اصلاحی را دارای سه موج در نظر بگیریم، آنگاه موج انگیزشی بزرگتر چیزی شبیه به نمودار زیر خواهد بود. در این مورد، امواج فرعی انگیزشی هر کدام پنج موج هستند زیرا در جهت روند یک درجه بزرگتر هستند. این نوع الگو به عنوان ساختار 5-3-5-3-5 برچسب گذاری شده است.

امواج اصلاحی

به طور کلی، همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌شود، موج اصلاحی به عنوان یک ساختار سه موجی نشان داده می‌شود. ساختار سه موجی دارای امواج فرعی خود با عنوان امواج A، B و C است. این نکته می‌تواند گمراه کننده باشد زیرا همه امواج اصلاحی دقیقاً ساختارهای سه موجی ندارند. مشخصات ساختارهای موج اصلاحی بعداً مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما برای هدف کلی ما، با توصیف آنها با ساختار سه موج فرعی شروع می‌کنیم.

اگر به ساختار نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که موج A و موج C هر دو در جهت روند یک درجه بالاتر هستند (در این مورد، جهت اصلاح) . به همین دلیل (برای این مثال کلی) آنها را به عنوان امواج انگیزشی نشان خواهیم داد که هر کدام در مجموع پنج موج دارند. موج B برخلاف جهت تصحیح بزرگتر (روند یک درجه بالاتر) حرکت می‌کند و بنابراین با سه موج نشان داده می‌شود. این نوع الگو به عنوان ساختار 5-3-5 برچسب گذاری شده است.

ساختار چرخه پایه امواج الیوت

ترکیب یک موج انگیزشی و یک موج اصلاحی ساختار کلی چرخه کامل موج الیوت است. این الگو به صورت ساختاری با مجموع هشت موج نشان داده شده است. یک پیشروی پنج موجی (انگیزه) در جهت روند یک درجه بزرگتر و به دنبال آن یک اصلاح سه موجی در برابر روند درجه بالاتر وجود دارد.

نمودار بالا دنباله هشت موجی را با یک موج حرکتی پنج موجی افزایشی و یک تصحیح سه موجی نزولی نشان می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌شود، این حرکت از ابتدا تا انتها، بالاتر از آنچه شروع شده به پایان می‌رسد (یعنی افزایش قیمت). اگر در مورد آن فکر کنید، ساختار 5-3 حداقل هندسه حرکت مورد نیاز برای دستیابی به نوسانات و پیشرفت قیمت در جهت بالا یا پایین است. بازارها در نوسان هستند (صعود و نزول) و با گذشت زمان یا به سمت بالا یا پایین پیش می‌روند.

الیوت متوجه شد که بازار این ساختار 5-3 را بارها و بارها تکرار می‌کند. این پایه و اساس نظریه او بود و این ساختار چرخه پایه موج الیوت است.

هنگامی که چرخه به پایان می‌رسد. انتظار می‌رود که بازار پس از پایان اصلاحات، یک پیشرفت پنج موجی دیگر داشته باشد.

لطفاً توجه داشته باشید که این لزوماً به معنای پنج موج بالا و سه موج پایین نیست. در یک روند نزولی، الگو به سمت پایین پیشروی می‌کند و بالاتر اصلاح می‌شود. این بدان معناست که یک توالی پنج موج پایین و به دنبال آن یک دنباله سه موج بالا وجود خواهد داشت.

نمودار بالا این ساختار هشت موجی را در یک بازار رو به کاهش نشان می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌شود، قیمت پایین‌تر از جایی که شروع شده تمام می‌شود. اگر این الگو را بر روی نمودار دیدید، بسته به تصویر بزرگتر، ممکن است منتظر پنج موج دیگر باشید.

لطفاً به خاطر داشته باشید که این فقط یک موج انگیزشی و یک موج اصلاحی است. همه بازارها صعود می‌کنند و اصلاح می‌شوند. تئوری موج الیوت انواع خاصی از الگوها را ارائه می‌دهد که بازار برای انجام این کار از آنها استفاده می‌کند. در ادامه به آنها خواهیم پرداخت، اما توجه داشته باشید که همه آنها در این ساختار چرخه کلی قرار می‌گیرند.

خاصیت فرکتالی و خودتشابهی

اگر امواج انگیزشی و امواج اصلاحی را با هم ترکیب کنیم، خواهیم دید که آنها ساختار کلی الیوت دقیق‌تری می‌سازند. ما می‌توانیم پنج موج پیش‌رونده در موج انگیزشی که موج I را تشکیل می‌دهند، و همچنین سه موج نزولی در موج اصلاحی که موج دوم را تشکیل می‌دهند، ببینیم. با این حال، توجه داشته باشید که در امواج 1 و 2 موج I، ساختار کلی الیوت شکل می‌گیرد. این ساختار هم در مقیاس بزرگتر و هم در مقیاس کوچکتر در یک تصویر شکل می‌گیرد.

این نمونه ای از ماهیت فراکتال الگوهای موج الیوت است. فراکتال یک منحنی یا شکل هندسی است که هر قسمت از آن دارای خصوصیات آماری یکسانی با کل است و هر چیزی که شبیه به این نوع هندسه باشد فرکتال گفته می‌شود. در ساختار موج الیوت، این با تشابه در حال گسترش و انقباض ساختارهای موجی مشهود است. موج I درجه بالاتر بعدی روند برای موج 1 است، اما در موج 1 و 2 الگوی 5-3 چرخه کامل موج الیوت تشکیل شده است. سپس الگوی 5-3 برای امواج 3 و 4 و برای امواج A و B نیز تکرار می‌شود (به جز در جهت نزولی).

در واقع سه درجه روند در نمودار بالا نشان داده شده است. امواج I و II چرخه درجه بزرگتر را تشکیل می‌دهند. درجه بعدی به سمت پایین امواجی هستند که دارای برچسب 1، 2، 3، 4، 5، A، B و C هستند. و درجه بعدی پایین امواجی هستند که دارای برچسب i، ii، iii، iv، v، a، b و c. در تئوری، این الگو تا بی‌نهایت گسترش می‌یابد و تا بی نهایت کوچک می‌شود و چیزی را تشکیل می‌دهد که به عنوان یک فراکتال شناخته می‌شود.

الیوت با مشاهده متوجه شد که بازارها ماهیت فراکتالی دارند. مهم نیست که درجه موج چقدر بزرگ یا کوچک باشد، امواج محرک دنباله ای 5 موجی و امواج اصلاحی معمولاً دنباله‌ای 3 موجی به خود می‌گیرند. او الگوهایی را طبقه‌بندی کرد که در درجات روند بالاتر نشان داده شدند و مشاهده کرد که همان نوع الگوها در درجات پایین‌تر روندها تکرار می‌شوند.

نمودار بالا همین تصویر را در یک بازار رو به کاهش نشان می‌دهد. امواج الیوت یک تکنیک معاملاتی نیست. هیچ قانون خاصی برای ورود یا خروج وجود ندارد، و همچنین یک راه مشخص برای استفاده از آن در معاملات وجود ندارد. با این وجود، کسانی هستند که با موفقیت از الگوهای موج الیوت در معاملات خود استفاده کرده‌اند. معامله‌گرانی که با استفاده از امواج الیوت نمودارها را تحلیل می‌کنند، تمایل دارند از اندیکاتورهای مختلفی استفاده کنند تا به آنها در تشخیص الگوهای موج الیوت خاص کمک کنند، اگرچه این تکنیک ها منحصر به افرادی است که آنها را توسعه داده‌اند.

کلام آخر

امواج الیوت یک تئوری پرطرفدار است که نحوه حرکت قیمت دارایی‌های مختلف را در قالب موج‌های قیمتی انگیزشی و اصلاحی توضیح می‌دهد. این تئوری بیشتر به پیش‌بینی حرکت قیمت در آینده کمک می‌کند. امواج الیوت می‌توانند هندسه‌های مختلفی داشته باشند. لذا برچسب گذاری و شمارش امواج کار چندان ساده ای نیست و نیاز به تمرین فراوان دارد.